یکی از تکالیف قانونی دستگاه ها و قوای مختلف، تبادل اطلاعات با هدف افزایش کارآمدی فرایندها و جلوگیری از بروز تخلفات است. به طور مثال، نیروی انتظامی سرویس استعلام مشخصات خودرو مبتنی بر پلاک را در اختیار بیمه مرکزی قرار داده است تا شرکتهای بیمه در زمان صدور بیمه شخص ثالث، از ورود اطلاعات نادرست خودرو جلوگیری بعمل آید. هر دستگاه نیازمند دریافت و ارائه تعداد زیادی سرویس استعلام است. چند مساله اساسی در کشور وجود دارد:

1- محرمانگی داده‌‌ها:

این موضوع، دستاویزی برای عدم ارائه اطلاعات توسط دستگاه هاست. محرمانگی چارچوب ندارد. نمی توان گفت هر اطلاعاتی محرمانه است. ضمن اینکه موضوع انتشار عمومی داده ها نیست که بحث محرمانگی مطرح باشد؛ بحث ما تبادل اطلاعات بین دو دستگاه است. تا به حال هیچ سازمانی مسئولیت تعریف محرمانگی را به تفکیک داده و سازمان نپذیرفته است.

2- سرعت پایین فرایند تبادل داده:

بسیاری از دستگاه ها، بدلیل کندی نظام اداری و کارشناسی آن ها، ماه ها زمان می برد تا نسبت به ارائه یک داده متقاعد شوند! رویه تبادل اطلاعات باید تبدیل به یک رویه دائمی و سریع شود. باید سیستم های تبادل داده واکنش سریع شوند.

3- دریافت هزینه به ازای تبادل داده:

هنوز برخی دستگاه ها داده را ابزاری برای درآمدزایی می دانند. داده متعلق به کشور است و به هیچ وجه نباید تبادل داده بین دستگاه ها توام با تبادل هزینه صورت پذیرد.

4- عدم پایداری و تداوم در تبادل داده:

تبادل داده تابعی از سلایق مدیران است. سیاست سازمان در خصوص تبادل داده ها باید ثابت باشد. بعد از تغییر مدیران، باید به سراغ مدیران جدید بروید. اگر علاقه داشته باشند، داده را می دهند و اگر نه، جریان داده قطع خواهد شد.

5- طرف تعامل شدن یک دستگاه با چندین دستگاه:

علی القاعده دستگاه باید اطلاعات را به مرجعی نظیر سازمان فناوری اطلاعات ارائه دهد و دستگاه های دیگر با اخذ مصوبه از مراجعی نظیر کارگروه تعامل پذیری شورای اجرایی فناوری اطلاعات، صرفا کارهای فنی را انجام بدهند و وارد گفتگوی دو به دو با دستگاه نشوند. این گفتگوها دستگاه ها را خسته کرده است. یک سازمان ناچار است زمان زیادی را صرف مذاکره با دستگاه های دیگر کند.

6- فقدان رگولاتوری در تبادل اطلاعات:

آنچه بیش از پیش نمایان است، عدم وجود یک رگولاتور واحد و قدرتمند که توان مدیریت مباحث حقوقی و فنی تبادل داده را داشته باشد، است. یک دستگاه قدرتمند که زبان دستگاه ها را بفهمد و به فرایند تبادل داده نظم، انسجام و سرعت ببخشد. در خصوص اینکه چه بخشی می تواند رگولاتوری تبادل داده در کشور را برعهده بگیرد، بعدا نکاتی عرض خواهم کرد.